ایمپلنتها از نظر اندازه انواع ایمپلنت دندان و جنس و نوع با یکدیگر متفاوت هستند. اندازه ایمپلنتها به محل کاشت آن و ارتفاع استخوان ناحیه مورد نظر بستگی دارد. همچنین روش کاشت ایمپلنت در انتخاب نوع ایمپلنت موثر است. در این مقاله میخواهیم انواع ایمپلنت را بر اساس اندازه و چند فاکتور دیگر مورد بررسی قرار دهیم.
اندازه انواع ایمپلنت دندان
ایمپلنت دندان بر اساس اندازه به سه دسته تقسیم میشود. ارتفاع استخوان، ناحیه کاشت، تعداد ایمپلنتهای مورد نیاز، وضعیت تراکم استخوان فرد و سلامت دهان و لثه او در انتخاب اندازه ایمپلنت بستگی دارد. اندازه انواع ایمپلنت به صورت زیر دسته بندی شده است:
فهرست مطالب
Toggleایمپلنت استاندارد
ایمپلنتهای استاندارد دارای قطری به اندازه 3.5 تا 4.2 میلی متر است و به دلیل باریک بودن و کوتاه بودن پایه ایمپلنت، برای دندانهای جلو مورد استفاده قرار میگیرند. ایمپلنتهای استاندارد اندازه متوسطی دارند و برای دندانهای عقب کاربرد ندارند. در صوری که فرد استخوان ضعیفی داشته باشد در آن صورت ممکن است متخصص ایمپلنت ترجیح دهد که از ایمپلنت سایز استاندارد برای دندانهای پشتی استفاده کند.
ایمپلنت پهن
ایمپلنتهای پهن برای دندانهای کرسی مورد استفاده قرار میگیرد و قطر آنها بین 4.5 تا 6 میلی متر است. این ایمپلنتها نسبت به ایمپلنتهای سایز استاندارد بزرگتر هستند و در بخشی از استخوان فک که دارای ارتفاع و پهنای بیشتر است، کاشت میشوند.
ایمپلنت سایز مینی
قطر مینی ایمپلنتها 2 تا 3.5 میلی متر است و معمولا برای دندانهای جلو و یا افرادی که استخوان آنها تراکم کافی ندارد استفاده میشود. از این ایمپلنتها زمانی استفاده میشود که استخوان پهنای زیادی ندارد و دندانپزشک به جای این که بخواهد عمل پیوند استخوان را انجام دهد از این ایمپلنت استفاده میکند.
انواع ایمپلنتهای دندانی
ایمپلنتهای دندانی بر اساس چندین ویژگی متفاوت تقسیم بندی میشوند. در این بخش انواع ایمپلنت دندانی و نحوه تقسیم بندی آنها را شرح خواهیم داد. تقسیم بندی بر اساس تفاوت انواع ایمپلنت به شرح زیر است:
- انواع ایمپلنت بر اساس اندازه و ارتفاع که برای دندانهای مختلف استفاده میشود؛
- انواع ایمپلنت بر اساس تعداد دندانهایی که از دست رفته است؛
- انواع ایمپلنت بر اساس نوع پروتزی که مورد استفاده قرار میگیرد؛
- انواع ایمپلنت بر اساس محلی از دهان که قرار است پایه ایمپلنت کاشت شود؛
- انواع ایمپلنت بر اساس روشی که برای کاشت ایمپلنت استفاده میشود؛
- انواع ایمپلنت بر اساس موادی که برای ساخت ایمپلنت دندانی استفاده شده است؛
- انواع ایمپلنت بر اساس نوع کانکتور ایمپلنت،
انواع ایمپلنت بر اساس اندازه و ارتفاع
ایمپلنت دندان بر اساس اندازه و ابعاد به چند دسته تقسیم میشود. معیارهای تعیین اندازه و ابعاد ایمپلنت به صورت زیر است:
قطر ایمپلنت دندان
یکی از مهمترین مشخصههای ایمپلنت دندان قطر پایه ایمپلنت است. هر ایمپلنت بر اساس قطر و اندازه برای دندانهای مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. به طور کلی ایمپلنتهایی با قطر کمتر برای دندانهای جلو و ایمپلنتهایی که قطر بیشتری دارند برای دندانهای عقبی استفاده میشوند.
همانطور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم ایمپلنت بر اساس اندازه به سه دسته تقسیم میشوند. ایمپلنت استاندارد، ایمپلنت پهن و ایمپلنت مینی. ایمپلنت استاندارد برای دندانهای جلو استفاده میشود، این ایمپلنت قطر کمتری دارد و پایه آن به شکل پیچ ظریف است.
ایمپلنتهای پهن نسبت به ایمپلنت استاندارد، قطر بیشتری دارد و برای دندانهای عقب استفاده میشود. این نوع ایمپلنت بیشتر برای دندانهای کرسی استفاده میشود. و ایمپلنت مینی برای افرادی که استخوان ضعیفی دارند کاربرد دارد.
طول ایمپلنت دندان
از دیگر مشخصههای ایمپلنت دندان که سایز ایمپلنت را مشخص میکند، طول ایمپلنت است. طول ایمپلنت بر اساس ارتفاع استخوان فک در ناحیه مورد نظر انتخاب میشود. ایمپلنت با طولهای مختلف ساخته شده است. طول ایمپلنت حدود 8 میلی متر تا 16 میلی متر است. البته به تازگی ایمپلنتهایی با طول 6 میلی متر نیز ساخته شده است که برای افراد خاص مورد استفاده قرار میگیرد.
دندانپزشک معمولا برای دندانهای جلو از ایمپلنتهایی با طول کوتاهتر و از ایمپلنتهای بلندتر برای دندانهای عقب که استخوان فک بلندتر است استفاده میکند. در فک بالا و برای دندانهای جلو به دلیل این که به غشای سینوسی آسیب وارد نشود، از ایمپلنتهایی با طول کوتاهتر استفاده میشود.
در افرادی که استخوان ضعیفی دارند از ایمپلنتهایی با طول بیشتر استفاده میشود تا ماندگاری و دوام آن بیشتر باشد و شل نشود.
انواع ایمپلنت بر اساس تعداد دندانهای از دست رفته
ایمپلنت دندانی بر اساس تعداد دندانهایی که از دست رفته است و تعداد ایمپلنتهایی که مورد نیاز است با یکدیگر تفاوت دارند. در دندانپزشکی آرامش ایمپلنت ممکن است به صورت تک دندانی باشد، در این صورت برای هر واحد ایمپلنت یک عدد پایه ایمپلنت در داخل استخوان کاشت میشود. در این روش با توجه به محل کاشت از سایزهای مختلف ایمپلنت استفاده میشود. اگر دندان در قسمت جلو باشد از ایمپلنت سایز استاندارد استفاده میشود و اگر برای دندانهای عقب باشد از ایمپلنت سایز پهن استفاده میشود.
برای یک یا دو دندان از دست رفته میتوان از پل دندانی استفاده کرد، اما ایمپلنت دندان در مقایسه با سایر روشهای جایگزین مزایای بیشتری برای فرد به همراه دارد. در عمل کاشت ایمپلنت هیچ مشکلی برای سایر دندانهای مجاور ایجاد نمیشود و آسیبی به آنها وارد نخواهد شد. اما در روش بریج یا پل دندانی برای قرار دادن پروتز باید از دندانهای مجاور کمک گرفته شود. بنابراین ایمپلنت برای جایگزین کردن یک دندان بهترین روش است.
ایمپلنتهای متصل برای چندین دندان از دست رفته کاربرد دارد. از این نوع ایمپلنت زمانی استفاده میشود که چند دندان در کنار یکدیگر از دست رفته باشد و قسمت زیادی از لثه خالی مانده باشد. این نوع ایمپلنت از چند روکش به هم پیوسته تشکیل شده است و برای ثابت کردن آنها بر روی استخوان فک از یک یا دو پایه ایمپلنت استفاده میشود.
با استفاده از ایمپلنتهای متصل به هم دیگر نیازی نیست برای هر واحد دندان یک پایه ایمپلنت در داخل استخوان کاشته شود. بدین ترتیب آسیب کمتری به استخوان و لثه وارد میشود و مدت زمان ترمیم ناحیه جراحی و قرار گرفتن روکش بر روی ایمپلنت کوتاهتر خواهد بود.
انواع ایمپلنت بر اساس نوع پروتز دندانی
نوعی ایمپلنتی که برای کاشت مورد استفاده قرار میگیرد با توجه به نوع پروتز متفاوت است. امروزه برای قرار دادن پروتزهای مختلف از پایه ایمپلنت استفاده میشود. بدین ترتیب ماندگاری و دوام پروتز نیز افزایش مییابد و پروتز کارای بهتری خواهد داشت. سه نوع پروتز با استفاده از ایمپلنت در داخل دهان ثابت میشود که به شرح زیر میباشد:
ایمپلنت دندان دارای روکش
نوعی از ایمپلنتهای دندانی به این صورت است که پایه ایمپلنت در داخل استخوان قرار داده میشود و پس از این که ایمپلنت با استخوان جوش خورد، روکش دائمی بر روی آن نصب میشود. از این روش میتوان برای یک دندان از دست رفته و یا چندین دندانی که در کنار یکدیگر از بین رفته باشد، استفاده میشود. در این روش ایمپلنت به عنوان یک حمایت کننده و نگهدارنده روکش دندان استفاده میشود و به عنوان اتصال دهنده میان پایه و روکش دندان مورد استفاده قرار میگیرد.
ایمپلنت دندان برای پلهای دندانی
از این روش برای نگه داشتن چند دندان متصل به هم استفاده میشود. وقتی چند دندان متوالی در بخشی از دهان از دست رفته باشد نیازی نیست برای هر یک از دندانها یک پایه ایمپلنت کاشته شود. در این حالت برای ثابت کردن پلهای دندانی از دو یا چهار پایه ایمپلنت استفاده میشود و پروتزهای دندانی از قسمت انتهایی به استخوان متصل میشوند. با استفاده از این روش عمر پلهای دندانی یا بریج بیشتر از حالتی است که بریج بر روی دندانهای طبیعی قرار گرفته و دندانپزشک پروتز را به دندانهای مجاور متصل نموده باشد.
ایمپلنت دندان برای حمایت از پروتزهای متحرک یا دندان مصنوعی
از دیگر انواع ایمپلنت دندان ایمپلنتی است که برای ثابت کردن دندان مصنوعی در داخل استخوان کاشت میشود. از این روش برای قرار دادن یک ست کامل دندان در فک بالا یا پائین استفاده میشود. وقتی یک فرد تمام دندانهای خود را از دست داده باشد کاشتن ایمپلنت برای تمامی دندانها راه درستی نیست. در این حالت از یک دست دندان استفاده میشود. این پروتز درست شبیه به دندان مصنوعی است و در قسمت پائین دندان بافتی شبیه به لثه وجود دارد. این پروتز با استفاده از چند پایه ایمپلنت که در داخل استخوان کاشت میشود، در دهان ثابت و محکم قرار میگیرند.
با استفاده از این روش دیگر مشکلات دندان مصنوعی مانند حرکت کردن و لق زدن آنها از بین خواهد رفت. برای تمیز کردن این نوع پروتز دیگر نیازی نیست آن را از دهان خارج کنید و با مسواک و خمیر دندان مخصوص دندان مصنوعی برای پاک کردن پروتزها استفاده کنید.
انواع ایمپلنت دندان بر اساس محل کاشت ایمپلنت
عامل دیگر تفاوت انواع ایمپلنت مربوط به محلی است که ایمپلنت کاشت میشود. ایمپلنت بر اساس ارتفاع و پهنای استخوان و دندانی که از دست رفته است انتخاب میشود. ایمپلنت را میتوان در داخل استخوان، زیر لثه و روی فک و یا در قوس زیگوماتیک قرار داد و هر یک روش خاص خود را دارد. انتخاب شیوه کاشت ایمپلنت به شرایط بیمار و تعداد دندانهایی که باید کاشت شوند بستگی دارد. ایمپلنت دندان به سه صورت کاشت میشود:
- ایمپلنت اندوستال یا اندوسئوس که در داخل استخوان فک کاشت میشود یکی از انواع ایمپلنت است. در این روش از ایمپلنتهایی با پایه تیتانیوم یا سرامیک استفاده میشود و پایه ایمپلنت که به شکل پیچ است در داخل استخوان قرار میگیرد و نقش ریشه دندان را ایفا میکند. برای کاشت این نوع ایمپلنت حفرهای در داخل استخوان ایجاد میشود و سپس پایه درون استخوان قرار داده میشود. سپس بخش اباتمنت بر روی پایه قرار میگیرد و روکش دندان بر روی اباتمنت متصل میشود. این روش یکی از کاربردی ترین روشهای کاشت ایمپلنت است و در بیشتر افراد از این روش برای جایگزین کردن دندانها استفاده میشود. اگر استخوان و لثه در شرایط مساعدی قرار داشته باشند، این روش بهترین روش کاشت ایمپلنت خواهد بود.
- ایمپلنت ساب پریوستئال که در زیر لثه و بر روی استخوان فک قرار میگیرد، یک روش دیگر برای جایگزین کردن دندانها است. این روش زمانی استفاده میشود که استخوان کافی و قوی در ناحیه مورد نظر وجود نداشته باشد تا بتوان پایه ایمپلنت را در داخل آن قرار داد. همچنین فرد تمایلی ندارد تا برای تقویت استخوان عمل کاشت ایمپلنت انجام دهد.
در این روش یک قاب فلزی به شکل استخوان فک ساخته میشود و در زیر لثه بر روی استخوان قرار داده میشود. سپس دندانها بر روی این قاب فلزی نصب میشوند. متخصصان ایمپلنت دندانپزشکی آرامش این روش را زیاد توصیه نمیکنند و این روش دیگر مورد استفاده قرار نمیگیرد. زیرا عمل جراحی با این روش بسیار سخت است و مدت زمان زیادی طول میکشد تا ناحیه جراحی ترمیم شود. علاوه بر این میزان موفقیت کاشت دندان به این روش بسیار کمتر از روش کاشت ایمپلنت در داخل استخوان است.
- ایمپلنتهای زیگوماتیک از نوعی دیگر از ایمپلنت هستند که در داخل استخوان گونه قرار داده میشوند. این روش بسیار سخت و گران قیمت است و به همین دلیل دیگر کاربرد ندارد. از این روش برای جایگزین کردن دندانهای فک بالا استفاده میشود و زمانی کاربرد دارد که استخوان کافی در ناحیه کاشت وجود نداشته باشد. این روش دیگر رایج نیست و در شرایط خاص مورد استفاده قرار میگیرد.
انواع ایمپلنت بر اساس روش کاشت
ایمپلنت به چندین روش مختلف کاشت میشود. در هر روش نحوه قرار دادن پایه ایمپلنت در داخل استخوان و جراحی که بر روی لثه انجام میشود، متفاوت است. تمام ایمپلنتها به یک روش کاشته نمیشوند و شرایط هر فرد در انتخاب نحوه کاشت آن تاثیر دارد. هزینه کاشت ایمپلنت بر اساس نوع روش کاشت متفاوت خواهد بود. انواع روش کاشت عبارت است از:
ایمپلنت فوری یا یک روزه
این روش زمانی کاربرد دارد که دندان به قدری پوسیده شده است که دیگر نمیتوان آن را ترمیم کرد و باید کشیده شود. اگر فرد قصد داشته باشد دندان از دست رفته خود را با ایمپلنت جایگزین کند، متخصص ایمپلنت عمل کاشت ایمپلنت را بلافاصله پس از کشیدن دندان انجام میدهد.
در روش یک روزه یا ایمپلنت فوری پایه ایمپلنت زمانی که لثه بیحس است انجام میشود. پس از این که دندان کشیده شد با استفاده از دریل در داخل استخوان حفره کوچکی ایجاد میشود تا پایه ایمپلنت در داخل استخوان قرار داده شود. به دلیل این که بافت استخوان تازه است عمل ترمیم استخوان خیلی زودتر و سریعتر از زمانی انجام میشود که ایمپلنت دندان به روش معمولی کاشت شده باشد.
روش ایمپلنت فوری برای افرادی انجام میشود که استخوان سالم و قوی داشته باشند و لثه و بافت نرم دهان او در سلامت کامل باشد. در صورتی که فرد بیماری خاصی داشته باشد ابتدا باید بیماری او درمان شود تا شرایط برای کاشت ایمپلنت مهیا شود. روش ایمپلنت فوری همانطور که از نامش پیداست در یک جلسه انجام میشود و روند بهبودی آن بسیار کوتاهتر از روشهای دیگر است.
ایمپلنت تک مرحلهای
در روش تک مرحلهای متخصص ایمپلنت در یک مرحله پایه ایمپلنت را در داخل استخوان قرار میدهد و سپس اباتمنت را بر روی آن نصب میکند. در این روش ابتدا متخصص ایمپلنت لثه را برش میدهد و سپس با استفاده از ابزار دندانپزشکی حفرهای در داخل استخوان ایجاد میکند و پایه ایمپلنت را در استخوان قرار میدهد. در روش تک مرحلهای پس از قرار گرفتن ایمپلنت در استخوان، لثه در اطراف ایمپلنت بخیه زده میشود و قسمت بالای ایمپلنت که محل اتصال اباتمنت است از لثه بیرون میماند.
اگر ایمپلنت برای دندانهای جلو کاشت شده باشد متخصص ایمپلنت یک روکش موقت را بر روی اباتمنت نصب میکند تا زیبایی ظاهری دندانها تا زمان آماده شدن روکش دائمی حفظ شود. به همین دلیل به این روش، روش تک مرحلهای گفته میشود. در این روش تعداد دفعات مراجعه به دندانپزشکی کمتر از حالت عادی است.
ایمپلنت دو مرحلهای
مراحل کاشت ایمپلنت در روش دو مرحلهای با روش تک مرحلهای کمی متفاوت است. در دندانپزشکی آرامش ایمپلنت به روش دو مرحلهای در چند مرحله انجام میشود. در مرحله اول لثه برش داده میشود و سپس استخوان برای کاشت ایمپلنت آماده میشود. پس از این که پایه ایمپلنت در داخل استخوان قرار گرفت، دندانپزشک لثه را بر روی ناحیه کاشت میکشد و آن را بخیه میزند. این کار برای حفاظت از ایمپلنت انجام میشود و احتمال عفونت در اطراف ایمپلنت را کاهش میدهد.
پس از این که ایمپلنت با استخوان جوش خورد، لثه کنار زده میشود و بخش دوم یعنی اباتمنت بر روی آن قرار میگیرد. پس از آن از دندان قالب گیری میشود و سپس روکش دائمی برای ایمپلنت ساخته میشود. مراحل کاشت ایمپلنت و نصب اباتمنت در دو مرحله انجام میشود و به همین دلیل به این روش کاشت، روش دو مرحلهای گفته میشود.
روش ایمپلنت دیجیتال
در مراکز دندانپزشکی از بروزترین تکنیکها و دستگاههای دندانپزشکی استفاده میشود. ایمپلنت دیجیتال یکی از جدیدترین روشهای کاشت ایمپلنت است و سرعت جراحی و ترمیم در این روش بسیار کوتاهتر از زمانی است که ایمپلنت به روش عادی انجام شود.
در این روش با استفاده از دستگاههای پیشرفته تنها یک سوراخ به اندازه قطر ایمپلنت در استخوان ایجاد میشود و هیچ آسیب دیگری به لثه و استخوان وارد نمیشود. برای اطلاع از شیوه کاشت دیجیتال میتوانید به سایت دندانپزشکی آرامش مراجعه فرمائید. https://arameshdental.com/
انواع ایمپلنت بر اساس مواد استفاده شده در ساخت ایمپلنت
ایمپلنتها بر اساس جنس و مواد استفاده شده برای ساخت آن دسته بندی میشوند. ایمپلنتها معمولا از دو نوع ماده ساخته میشوند. ایمپلنت تیتانیومی و ایمپلنت زیرکونیومی.
- ایمپلنت تیتانیوم آلیاژی است که با محیط زیست سازگار میباشد و برای بدن انسان هیچ مشکلی ایجاد نمیکند. بسیاری از پروتزهای مورد استفاده برای بدن انسان از جنس تیتانیوم هستند. پایه ایمپلنت نیز از جنس تیتانیوم ساخته میشود و به دلیل سازگاری با بدن انسان، پس از گذشت چند ماه با استخوان جوش میخورد. این آلیاژ بسیار سبک و در عین حال مقاوم و محکم است. به همین دلیل مقاومت و ماندگاری بالایی دارد. ایمپلنت تیتانیومی از سه بخش تشکیل میشود، پایه ایمپلنت، اباتمنت و روکش ایمپلنت.
- ایمپلنت زیرکونیوم که یک نوع ماده سرامیکی است برای افرادی به کار میرود که به دلایل مختلف نمیتوانند از ایمپلنت تیتانیومی استفاده کنند. ایمپلنتهای زیرکونیومی یک تکه هستند و به همین دلیل مقاومت بیشتری نسبت به ایمپلنت تیتانیومی دارند. ایمپلنت زیرکونیوم نیز با بدن انسان سازگار است و هیچ عارضهای برای فرد به همراه ندارد. قیمت ایمپلنت زیرکونیومی در مقایسه با ایمپلنت تیتانیومی بیشتر است.
استفاده از ایمپلنت مینی بهتر است یا پیوند استخوان؟
معمولا افرادی که استخوان ضعیف و کم ارتفاع دارند بایستی پیش از انجام عمل کاشت ایمپلنت، عمل پیوند استخوان انجام دهند. اگر این مشکل در فک بالا باشد، ابتدا باید عمل لیفت سینوس انجام شود تا فضای کافی برای پیوند استخوان تامین شود. عمل پیوند استخوان به اندازهای انجام میشود که بتواند پایه ایمپلنت را در داخل استخوان قرار داد و طول و ارتفاع آن بر اساس پهنا و ارتفاع استخوان فک انتخاب میشود.
اما به تازگی راه دیگری برای کاشت ایمپلنت مورد استفاده قرار میگیرد. به جای پیوند استخوان از ایمپلنت مینی استفاده میشود. این نوع ایمپلنت پایه ظریفی دارد و به دلیل کوتاه بودن طول ایمپلنت دیگر نیازی به انجام عمل پیوند استخوان نیست. بدین ترتیب درصد موفقیت عمل کاشت ایمپلنت بالاتر خواهد رفت. ایمپلنت مینی دارای قطری به اندازه 3.5 میلی متر و طول کمتر از 10 میلی متر است و اگر در فک بالا قرار داده شود، به غشای سینوس آسیبی وارد نمیکند.
اندازه و سایز ایمپلنت بر چه اساسی انتخاب میشود؟
انواع ایمپلنت دندان بر اساس شرایط استخوان و لثه فرد مورد استفاده قرار میگیرند. متخصص ایمپلنت برای تشخیص نوع مناسب ایمپلنت و اندازه و ابعاد آن از روشهای مختلفی استفاده میکند. یکی از این روشها انجام عکس برداری از ناحیه کاشت ایمپلنت است. قسمتی از استخوان که قرار است ایمپلنت در آن کاشت شود باید به دقت مورد بررسی قرار گیرد تا مشخص شود کدام پایه ایمپلنت برای استخوان مناسب است.
روشهای معمول برای تشخیص اندازه و ابعاد ایمپلنت عبارت است از:
- عکس برداری دیجیتال از دندانها با استفاده از اشعه ایکس
- آنالیز شکل قرار گرفتن دندانها و ریشه آنها
- آنالیز ترتیب دندانها و زیبایی ظاهری آنها
- انجام طراحی دیجیتال جهت ترمیم نقاط آسیب دیده و نامرتب
- طراحی سه بعدی دندانها برای ساخت روکش ایمپلنت
- ساخت پروتز یک روزه برای ارزیابی عملکرد روکش دندان
متخصصان ایمپلنت تفاوت انواع ایمپلنت آشنایی دارند و به خوبی میدانند که هر نوع ایمپلنت با قطر و طول مشخص برای کدام فرد با کدام شرایط مناسب است. هر ایمپلنت با اندازه و ابعاد گوناگون کاربرد خاص خود را دارند.