ایمپلنت یکی از روش‌های ایمن و بدون عارضه برای جایگزین نمودن دندان‌های از دست رفته است و در صورتی که به خوبی از آن مراقبت شود، تا پایان عمر ماندگاری دارد و هیچ مشکلی برای لثه و استخوان ایجاد نمی‌کند. اما در برخی موارد بسیار نادر، ممکن است به دلیل عدم رعایت اصول بهداشتی و رسیدگی نادرست به سلامت دهان و لثه، در اطراف ایمپلنت عفونتی ایجاد شود که منجر به آسیب دیدن لثه و استخوان گردد.

یکی از شایع‌ترین عفونت‌هایی که پس از کاشت ایمپلنت رخ می‌دهد، عفونت پری ایمپلنتیتس (Peri-Implantits) نام دارد که نواحی اطراف ایمپلنت را درگیر می‌کند. این عفونت به دلیل تجمع باکتری در اطراف لثه و ممکن است چندین ماه یا چندین سال پس از کاشت ایمپلنت ایجاد شود. دلیل اصلی بروز این عفونت عدم رسیدگی به بهداشت دهان و لثه می‌باشد. در ادامه درباره مهمترین علل ایجاد عفونت ایمپلنت دندان و علائم آن صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید.

مهمترین عوامل عفونت ایمپلنت دندان

کاشت دندان به روش ایمپلنت روشی دائمی و مادام العمر است به شرطی که تمامی مراقبت‌های لازم انجام شود و مشکلی برای لثه و استخوان ایجاد نگردد. در این صورت عمر ایمپلنت کاهش می‌یابد و در شرایطی که آسیب دیدگی لثه و استخوان زیاد باشد، امکان ترمیم ایمپلنت وجود نخواهد داشت. یکی از مهمترین دلایل شکست عمل کاشت ایمپلنت عفونت ایمپلنت است.

عفونت ایمپلنت علل مختلفی دارد. از باکتری‌های موجود در سطح دهان و دندان گرفته تا انتقال ویروس به بدن و ابتلا به انواع بیماری می‌تواند موجب بروز عفونت در اطراف ناحیه جراحی و پایه ایمپلنت شود. همانطور که اشاره کردیم یکی از شایع‌ترین انواع عفونت ایمپلنت، عفونت پری ایمپلنتیتس است که در برخی از افراد پس از اتمام مراجل کاشت ایجاد می‌شود. از دیگر عوامل عفونت ایمپلنت دندان عبارتند از:

• بیماری‌های لثه یکی از مهمترین علل بروز عفونت در ناحیه اطراف ایمپلنت می‌باشد. در صورتی که فرد به بیماری لثه مبتلا شود احتمال بروز عفونت ایمپلنت نیز بالا خواهد بود. اگر لثه عفونی شود و بافت آن از بین برود ایمپلنت به مرور زمان شل شده و مشکلاتی را برای فرد ایجاد می‌کند.

• مصرف مشروبات الکلی و استعمال دخانیات از دیگر عوامل تاثیر گذار در سلامت لثه و دهان است. دخانیات موجب می‌شوند که جریان خون در لثه‌ها کاهش یابد و به همین دلیل دهان خشک شده و بستری مناسب برای رشد باکتری فراهم می‌شود. در نتیجه تجمع باکتری در دهان، لثه دچار عفونت می‌شود و این عفونت به استخوان نفوذ کرده و موجب از بین رفتن بافت استخوان و لثه می‌گردد. بهترین متخصص ایمپلنت شرق تهران توصیه می‌کند پند هفته پیش از کاشت ایمپلنت و چند هفته پس از اتمام مراحل کاشت از مصرف دخانیات و نوشیدنی‌های حاوی الکل پرهیز شود. این مواد موجب کند شدن روند بهبودی محل جراحی و کند شدن جریان خود در سطح دهان می‌شود و احتمال شکست عمل را بالا می‌برد.

• عدم رسیدگی به بهداشت دهان و دندان از دیگر عوامل ایجاد عفونت ایمپلنت دندان است. ایمپلنت از جنس تیتانیوم است و روکش آن نیز از جنس سرامیک می‌باشد. درست است که این متریال در برابر پوسیدگی مقاوم هستند و هیچ آسیبی به آنها وارد نمی‌شود اما اگر مراقب سلامت دهان و دندان خود نباشید، باکتری‌های مضر لثه و دندان در دهان رشد کرده و ناحیه جراحی دچار عفونت می‌شود. التهاب لثه اولین نشانه بروز عفونت ایمپلنت است که به دلیل رعایت نکردن اصول بهداشتی ایجاد می‌شود. ایمپلنت همانند دندان طبیعی بایستی با استفاده از مسواک و نخ دندان به صورت روزانه تمیز شود.

علائم عفونت ایمپلنت دندان

عفونت ایمپلنت معمولا در مراحل ابتدایی علائم خاصی ندارند و ممکن است فرد به راحتی متوجه عفونت موجود در اطراف ایمپلنت نشود. اما هوشیار باشید و با مشاهده هر یک از علائم زیر سریعا نزد متخصص ایمپلنت مراجعه کنید.

• احساس طعم ناخوشایند یا بوی نامطبوع در دهان
• خونریزی لثه در زمان مسواک زدن یا غذا خوردن
• تب بدون علت
• احساس درد در زمان جویدن
• التهاب لثه در اطراف ایمپلنت و تغییر رنگ لثه به قرمز یا بنفش در ناحیه کاشت دندان
• لق شدن ایمپلنت دندان
• پائین رفتن لثه و ایجاد فاصله میان روکش ایمپلنت و لثه

چگونه می‌توان عفونت ایمپلنت دندان  را تشخیص داد؟

معمولا متخصص ایمپلنت توصیه می‌کند که هر 6 ماه یک بار یا هر ساله برای بررسی وضعیت ایمپلنت به دندانپزشکی مراجعه کنید. با بررسی وضعیت لثه و استخوان اگر عفونتی وجود داشته باشد زودتر تشخیص داده می‌شود و درمان‌های لازم انجام می‌شود. یکی از راه‌های تشخیص عفونت ایمپلنت چکاپ‌های مرتب و سالانه است. اما در صورتی که یکی از علائم ذکر شده در بخش قبل را مشاهده کردید سریعا به پزشک خود مراجعه کنید تا معاینات لازم انجام شود.

ابتدا بهترین متخصص ایمپلنت شرق تهران برای بررسی شرایط ایمپلنت و علت ایجاد مشکل از دندان‌ها عکس برداری انجام می‌دهد. در صورتی که عفونتی در اطراف ایمپلنت وجود داشته باشد در عکس مشخص خواهد شد. اگر استخوان درگیر شده باشد بخشی از استخوان ممکن است از بین رفته یا عفونی شده باشد.

سپس در معاینات بالینی اطراف ایمپلنت را بررسی نموده و اگر التهابی در لثه وجود داشته باشد منبع آن را پیدا می‌کند. در صورتی که عفونت در مراحل اولیه تشخیص داده شود، به راحتی درمان خواهد شد.

در برخی از موارد التهاب لثه ممکن است دلایل دیگری داشته باشد، مانند وجود جسم خارجی در لثه یا زخم که با استفاده از دارو درمان می‌شود. در صورتی که عوامل دیگر رد شدند، پزشک متخصص بسته به نوع و شدت عفونت داروی مناسب را تجویز نموده و به شما کمک می‌کند تا ایمپلنت خود را حفظ کنید.

 از دیگر علل بروز عفونت ایمپلنت می‌توان به مواردی از قبیل نزدیک بودن بیش از اندازه ایمپلنت‌ها به یکدیگر، کج جوش خوردن ایمپلنت در استخوان، باقی ماندن چسب مخصوص بر روی ایمپلنت، تراکم پائین استخوان، شکستگی یا وجود ترک بر روی ایمپلنت و عدم رعایت بهداشت دهان اشاره نمود.

تعداد افرادی که به این عفونت مبتلا می‌شوند زیاد نیستند. به همین دلیل جای نگرانی نیست. اما نباید از بهداشت دهان و لثه غافل شد. زیرا این موضوع در سلامت ایمپلنت، افزای عمر آن و جلوگیری از عفونت نقش مهمی دارد.

روش درمان عفونت ایمپلنت

پس از کاشت پایه ایمپلنت بایستی مراقب سلامت دهان و لثه خود باشید. دقت داشته باشید که آلودگی و عفونت ممکن است پس از جراحی تا چند ماه پس از آن نیز ایجاد شود و دلیل آن عدم رعایت نکات مراقبتی است که دندانپزشک توصیه می‌کند. در هر صورت اگر علائمی را مشاهده کردید که نشان دهنده وجود عفونت در اطراف ایمپلنت بود بهتر است هر چه سریع‌تر برای درمان اقدام نمائید. درمان اگر در مراحل اولیه انجام شود درصد موفقیت ان بیشتر خواهد بود و مشکلی برای ایمپلنت ایجاد نمی‌شود. اما اگر درمان را به تعویق بیاندازید ممکن است استخوان و لثه شما بر اثر عفونت آسیب دیده و از بین برود. در این صورت دیگر بافت کافی برای نگه داشتن پایه ایمپلنت وجود نخواهد داشت و ایمپلنت لق شده و می‌افتد.

در مرحله اول میزان عفونت و علت آن بررسی می‌شود و با توجه به گزینه‌های موجود برای درمان، بهترین روش توسط متخصص ایمپلنت انتخاب شده و درمان آغاز می‌شود. ممکن است در هر فرد یک روش درمان خاص مورد استفاده قرار گیرد زیرا شرایط جسمی و سلامتی افراد با یکدیگر متفاوت است و به همین دلیل پیش از درمان برخی معاینات لازم صورت گرفته و درمان‌های لازم انجام می‌شوند. درمان‌ها به دو صورت هستند. درمان همراه با جراحی و درمان بدون نیاز به جراحی. در ادامه هر یک از روش‌های درمان را به طور کامل شرح خواهیم داد.

• درمان همراه با جراحی

این روش درمان برای عفونت‌های پیشرفته و حاد مورد استفاده قرار می‌گیرد. در شرایطی که به دلیل عفونت بخشی از استخوان از بین رفته شده باشد درمان‌های دیگر تاثیری نخواهند داشت و بایستی با استفاده از جراحی بخش عفونی از استخوان جدا شود تا باقی استخوان را درگیر نکند. در این روش پس از اینکه استخوان و پایه ایمپلنت از وجود عفونت پاک شد، آنتی بیوتیک تجویز می‌شود تا عفونت کنترل شود و دیگر ادامه پیدا نکند.

پس از برداشتن ناحیه آسیب دیده استخوان اگر پایه ایمپلنت شل شده باشد دیگر نمی‌توان آن را ترمیم کرد. برای اینکه بتوان ایمپلنت را دوباره در داخل استخوان قرار داد نیاز است که مدتی صبر کرد تا استخوان بهبود یابد و عفونت درمان شود، سپس در صورت امکان متخصص ایمپلنت مجدد عمل کاشت ایمپلنت را در استخوان انجام می‌دهد و ایمپلنت جدیدی را جایگزین ایمپلنت قبلی می‌کند.

• درمان بدون جراحی

این روش درمان برای رفع التهاب لثه ناشی از عفونت جزئی مورد استفاده قرار می‌گیرد. هنگامی که ایمپلنت دندان دچار عفونت می‌شود و مقدار آن به حدی است که متخصص تشخیص می‌دهد که بدون جراحی و شستشوی ناحیه عفونی نیز می‌توان عفونت را بر طرف نمود، از دارو درمانی استفاده می‌شود. در برخی از موارد مقداری آنتی بیوتیک به صورت موضعی به ناحیه تزریق می‌شود تا عفونت را درمان کند. برای تمیز کردن ناحیه عفونی نیز از برس‌های مخصوص استفاده می‌شود تا سطح لثه را از باکتری تمیز کند.

اگر عفونت زود تشخیص داده شود، روش درمان ساده‌تر و طول مدت آن بسیار کمتر خواهد بود. به همین علت توصیه می‌شود در صورت مشاهده هر گونه تغییر در ظاهر لثه یا ایمپلنت و احساس درد یا تغییر مزه دهان حتما به پزشک مراجعه کنید و هر سال برای چکاپ ایمپلنت‌ها نزد دندانپزشک مراجعه کنید. با تشخیص به موقع عفونت ایمپلنت دندان می‌توان ایمپلنت را نجات داد و نیازی به انجام مجدد عمل کاشت ایمپلنت نخواهد بود. در صورتی که عفونت شدید باشد و نیاز به جراحی داشته باشد، امکان دارد ایمپلنت دیگر قابل استفاده نبوده و از داخل استخوان خارج شود. در این شرایط متخصص ایمپلنت صبر می‌کند تا استخوان ترمیم یابد و سپس دوباره پایه ایمپلنت جدید را در داخل استخوان قرار دهد.

هزینه درمان در صورتی که به موقع اقدام شود بسیار کمتر از زمانی خواهد بود که برای درمان نیاز به جراحی باشد. علاوه بر آن باید هزینه کاشت ایمپلنت جدید را نیز در نظر داشت. ایمپلنت قبلی دیگر قابل استفاده نخواهد بود و باید از ایمپلنت جدید استفاده شود و در صورتی که مقدار زیادی از استخوان از دست رفته باشد بایستی عمل پیوند استخوان انجام شود تا استخوان کافی برای کاشت ایمپلنت وجود داشته باشد.

راه‌های پیشگیری از عفونت ایمپلنت دندان

ایمپلنت یک روش بدون عارضه و ایمن است و به ندرت پیش می‌آید که ایمپلنت دچار عفونت شود. اما در صورتی که به دلیل تجمع باکتری و ذرات غذا در اطراف لثه و میان دندان‌ها عفونتی ایجاد شود، می‌توان آن را درمان کرد. بهتر است که پس از کاشت ایمپلنت مراقب سلامت دهان و لثه خود باشید تا لثه شما دچار عفونت نشود. به منظور جلوگیری از بروز عفونت در اطراف ایمپلنت دندان بایستی چند نکته مهم را رعایت کرد. با استفاده از چند راهکار ساده می‌توان از تجمع باکتری در اطراف دندان و لثه جلوگیری کرد و در نتیجه از عفونت پیشگیری نمود.

• دهان خود را به طور مرتب شستشو دهید.

پس از گذشت چند روز از انجام عمل کاشت ایمپلنت، دهان خود را با استفاده از محلول آب و نمک شستشو دهید. این کار از رشد باکتری در دهان و ناحیه جراحی جلوگیری می‌کند. یکی از ساده‌ترین روش‌های پیشگیری از عفونت ایمپلنت پس از جراحی شستشوی دندان‌ها و دهان با آب و مقدار کمی نمک است.

پس از بهبود ناحیه جراحی و به طور همیشگی برای تمیز کردن باکتری‌های موجود در داخل دهان همیشه نیاز نیست مسواک بزنید. بیش از دو الی سه بار در روز نمی‌توان مسواک زد اما می‌توان دهان را با استفاده از آب شستشو داد. اگر دهان همیشه مرطوب باشد احتمال رشد باکتری کمتر خواهد بود و از بروز عفونت جلوگیری می‌کند. بنابراین هر یک ساعت یا دو ساعت یک بار اگر آب میل نکردید نیز کمی آب در دهان بگردانید تا محیط دهانتان مرطوب شود. یکی از ساده‌ترین راه‌های جلوگیری از عفونت ایمپلنت شستشوی دهان با استفاده از آب است.

• بهداشت دهان و لثه را رعایت کنید.

بهترین راه برای مقابله با بروز عفونت در لثه و استخوان اطراف ایمپلنت رعایت کردن بهداشت دهان و دندان است. اولین اقدام مسواک کردن دندان‌ها یک الی دو بار در روز است. هر شب میان دندان‌ها را با استفاده از نخ دندان تمیز کنید تا مواد غذایی باقی مانده خارج شوند. در صورتی که متخصص ایمپلنت وسیله دیگری را برای تمیز کردن ایمپلنت‌ها تجویز نمود، حتما آن را تهیه نموده و دندان‌های خود را تمیز کنید.

دقت داشته باشید که تمیز کردن ایمپلنت‌ها اصلا کار دشواری نیست و نیاز به مراحل پیچیده و دشواری ندارد. تنها با استفاده از یک مسواک می‌توانید قسمت‌های مختلف دندان را شستشو بدهید و پلاک‌های موجود بر روی دندان‌ها را تمیز کنید. اگر این پلاک‌ها بر روی یکدیگر جمع شوند موجب آسیب دیدن لثه خواهند شد.

نخ دندان به تمیز کردن فضای موجود در میان دندان‌ها کمک می‌کند. معمولا باکتری در مکان‌هایی رشد می‌‌کند که دسترسی به آن دشوار است. به همین دلیل باید هر شب قبل از خواب نخ دندان بکشید تا هیچ ماده غذایی در میان دندان‌ها باقی نماند و عاملی برای رشد باکتری وجود نداشته باشد.

• به طور مرتب دندان‌های خود را چکاپ کنید.

توجه داشته باشید با این که ایمپلنت دندان از موادی ساخته شده است که در برابر پوسیدگی و سائیدگی مقاوم هستند اما نباید از چکاپ منظم آنها غافل شد. هر سال یا دو بار در سال بایستی برای جرم گیری و چکاپ نزد بهترین متخصص ایمپلنت شرق تهران مراجعه کنید و از سلامت ایمپلنت‌های خود اطمینان حاصل نمائید. وی با استفاده از معاینات بالینی می‌تواند وجود هر گونه عفونت یا التهاب را تشخیص داده و در صورت نیاز درمان‌های لازم را انجام دهد.

در جلسات معاینه متخصص ایمپلنت روش‌های نگهداری و افزایش عمر مفید ایمپلنت را برای شما توضیح خواهد داد. با رعایت کردن این توصیه‌های ساده اما مفید می‌توانید ماندگاری ایمپلنت خود را بیشتر کرده و از بروز مشکلاتی از قبیل عفونت ایمپلنت جلوگیری کنید. مراقبت از ایمپلنت بایستی درست پس از کاشت پایه ایمپلنت آغاز شده و تا پایان عمر ادامه داشته باشد.

• مصرف شیرینی و نوشیدنی‌های حاوی قند را محدود کنید.

شاید تصور کنید که قند و شکر موجود در مواد خوراکی تنها موجب بروز پوسیدگی می‌شوند، اما باید بگوئیم که شکر و قند علاوه بر پوسیدگی موجب رشد باکتری در دهان نیز می‌شود. به همین دلیل چه دندان طبیعی داشته باشید و چه ایمپلنت باید مصرف مواد غذایی که قند زیادی دارند و شیرین هستند را محدود کنید. در صورتی که جزو آن دسته افرادی هستید که علاقه زیادی به شیرینی دارند، پس از اینکه شیرینی میل کردید حتما دندان‌های خود را با استفاده از مسواک تمیز کنید.

رعایت رژیم غذایی در در هفته‌های اول پس از کاشت ایمپلنت از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مدت بهتر است مواد غذایی نرم با دمای ولرم و خنک میل کنید و از خوردن مواد غذایی سفت و جویدنی پرهیز کنید. بهترین غذا در هفته اول سوپ و انواع نوشیدنی‌های مقوی است. از هفته دوم می‌توانید سیب زمینی و گوشت نرم شده میل کنید. دقت داشته باشید که در هفته‌های اول هر قدر کمتر مواد غذایی جویدنی میل کنید عمر ایمپلنت شما بیشتر خواهد شد و هیچ مشکلی برای ایمپلنت به وجود نخواهد آمد.

• از مصرف دخانیات پرهیز کنید.

مصرف دخانیات موجب کاهش جریان خون در لثه می‌شود و خشک شدن لثه خود عاملی برای رشد باکتری در دهان خواهد بود. به همین علت به منظور جلوگیری از بروز عفونت و شکست عمل کاشت ایمپلنت توصیه می‌شود یک هفته پیش از کاشت ایمپلنت و یک الی دو ماه پس از آن مصرف دخانیات و نوشیدنی‌های حاوی الکل ترک شود. برای مراقبت از ایمپلنت و افزایش عمر آن بهتر است به هیچ وجه سیگار یا قلیان مصرف نشود.

دخانیات و نوشیدنی‌های الکلی موجب کند شدن روند ترمیم زخم و جوش خوردن پایه ایمپلنت با استخوان می‌شود. به همین دلیل درصد موفقیت عمل را پائین می‌آورد و علاوه بر آن امکان دارد عفونت در لثه ایجاد شده و لثه و استخوان را درگیر کند. توصیه می‌شود اگر قصد دارید ایمپلنت داشته باشید و یا عمل ایمپلنت انجام داده‌اید، مصرف سیگار و دخانیات را به طور کامل ترک کنید.

در صورتی که عفونت ایمپلنت دندان به موقع تشخیص داده نشود چه اتفاقی خواهد افتاد؟

اگر احساس کردید که ایمپلنت شما دچار مشکل شده است و یا در زمان جویدن غذا در لثه یا استخوان دردی را احساس می‌کنید و یا علائم وجود عفونت را در لثه خود مشاهده کردید باید هر چه سریع‌تر برای درمان اقدام کنید. در صورتی که درمان را به تعویق بیاندازید مشکلات بسیاری برای شما به وجود خواهد آمد و دردهای غیر قابل تحملی را تجربه خواهید کرد.

اگر عفونت به موقع درمان نشود علاوه بر لثه، استخوان نیز درگیر خواهد شد و متخصص ایمپلنت به ناچار باید بخشی از استخوان را با استفاده از ابزار مخصوص تراش دهد تا بتواند عفونت را از استخوان جدا کرده و بخش‌های آسیب دیده را بردارد. این کار موجب ضعیف شدن استخوان می‌شود.

اگر بخش زیادی از استخوان تراش داده شود دیگر پایه ایمپلنت در داخل آن قرار نخواهد گرفت و شل می‌شود. به همین دلیل ایمپلنت باید از داخل استخوان خارج شود و مدت زمانی صبر کرد تا استخوان ترمیم شود. سپس با تشخیص متخصص ایمپلنت عمل کاشت دندان مجدد انجام شود.

اگر مراقب دندان‌های خود نباشید احتمال بروز عفونت بسیار بالا خواهد بود و ممکن است دندان‌های مجاور به دلیل وجود عفونت دچار مشکل شوند. در صورتی که لثه عفونت کند، استخوان نیز آسیب می‌بیند و پس از مدتی پایه ایمپلنت از لثه بیرون می‌زند و لق می‌شود.

در صورتی که عفونت در فک بالا رخ داده باشد ممکن است مشکلاتی برای بافت نرم صورت و سینوس‌ها ایجاد کند. به همین دلیل وجود و گسترش عفونت در فک بالا و سینوس‌ها موجب بروز مشکلات تنفسی خواهد شد. در شرایط حاد اگر عفونت وارد جریان خون شود، مشکلات جدی‌تری برای فرد به وجود خواهد آورد. یکی از علائم خطرناک تب است که باید جدی گرفته شود و هر چه سریع‌تر نزد دندانپزشک مراجعه کرد. عفونت موجود در خون می‌تواند به مغز و سیستم دفاعی بدن آسیب‌های جبران ناپذیری وارد کند. به همین دلیل باید در مورد علائم و هر گونه تغییر حالت در لثه و ایمپلنت هوشیار بود.

اگر زمانی که عفونت خفیف است درمان را آغاز کنید، نیاز به درمان‌های سخت نخواهد بود و با استفاده از دارو و یا شستشوی دهان می‌توان عفونت را درمان و رشد آن را متوقف کرد.