ایمپلنت‌های دندانی برای افرادی که می‌خواهند دندان‌های از دست رفته خود را جایگزین کنند به یک انتخاب محبوب تبدیل شده است. این روش مدرن مزایای زیادی نسبت به درمان‌های سنتی دندان مانند دندان مصنوعی یا بریج دارد. با این حال، همه نمی‌توانند از ایمپلنت استفاده کنند، از جمله آنهایی که مبتلا به روماتیسم هستند. در این مقاله، رابطه میان روماتیسم و ایمپلنت را بررسی خواهیم کرد، از جمله محدودیت‌های مربوط به کاشت دندان و بیماران روماتیسمی و مشکلاتی که بر سر راه این بیماران قرار دارد. همچنین تاثیر داروهای مورد استفاده برای درمان آرتریت روماتوئید و ایمپلنت دندان را بررسی خواهیم کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر به ادامه مطلب مراجعه کنید.
ارتباط میان روماتیسم و ایمپلنت
روماتیسم که به عنوان التهاب مفاصل نیز شناخته می‌شود، یک بیماری مزمن است که باعث تورم و درد در مفاصل و ایجاد علائم مختلفی از جمله تب، خستگی و درد در اندام‌های مختلف می‌شود. در حال حاضر هیچ درمانی برای این بیماری خود ایمنی وجود ندارد، اما با تغییر شیوه زندگی و مصرف دارو می‌توان آن را تا حدی کنترل کرد. با این حال، افراد مبتلا به روماتیسم باید در مورد استفاده از ایمپلنت‌های دندانی احتیاط کنند، زیرا این بیماری می‌تواند بر نتیجه عمل تأثیر بگذارد. با این وجود، ملاحظات دندانپزشکی در بیماران آرتریت روماتوئید از اهمیت بالایی برخوردار است و بررسی شرایط بیمار پیش از آغاز جراحی یک فرآیند ضروری و مهم محسوب می‌شود.
در این مقاله می‌خواهیم چالش‌های مربوط به بهداشت دهان و دندان برای بیماران مبتلا به روماتیسم را مورد بحث قرار دهیم. بیماری‌های روماتیسمی معمولا باعث درد و سفتی در مفاصل می‌شوند و انجام بعضی از کارهای ساده برای مراقبت از دندان‌ها مانند مسواک زدن و استفاده از نخ دندان برای این بیماران دشوار خواهد بود.
از آنجائیکه ایمپلنت‌های دندانی مانند دندان‌های طبیعی نیاز به مراقبت منظم دارند و از طرفی نسبت به بیماری‌های دهان و دندان مانند عفونت لثه نیز حساس‌تر هستند، امکان عدم موفقیت این عمل در بیماران روماتیسمی وجود خواهد داشت. اگر بهداشت دهان و دندان رعایت نشود، ایمپلنت‌ها تحت تأثیر تجمع پلاک و عفونت لثه قرار می‌گیرند، بنابراین برای بیماران ضروری است که ایمپلنت های خود را تمیز و سالم نگه دارند.
بیماران روماتیسمی می‌توانند از ایمپلنت استفاده کنند، با این شرط که به خوبی از دندان‌های خود مراقبت کنند و بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت نمایند. در این صورت هیچ عفونت با بیماری لثه در اطراف ایمپلنت به وجود نخواهد آمد که موجب شل شدن یا شکست عمل ایمپلنت شود. تاثیر روماتیسم بر دندان به حدی است که حتی ممکن است دندان‌های طبیعی فرد را از بین ببرد. به همین دلیل بسیار مهم است که بیمار از ایمپلنت‌های خود مراقبت کرده و مراقبت عفونت‌ها و التهابات اطراف ایمپلنت باشد.
آرتریت دندان چیست؟
آرتریت دندان که به عنوان اختلال مفصل گیجگاهی فکی(TMJ) نیز شناخته می‌شود، یک بیماری مزمن است که مفصل فک و عضلات اطراف آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. با درد، سفتی و تحرک محدود فک همراه است که منجر به بروز مشکلاتی در جویدن، بلع و تکلم می‌شود. این عارضه در اثر التهاب و آسیب به غضروف و سایر بافت‌های همبند که مفصل فک را احاطه کرده و از آن حمایت می‌کند، ایجاد می‌شود. آرتریت دندانی در زنان شایع‌تر از مردان است و اغلب با افزایش سن، رژیم غذایی نامناسب، مشکلات دندانی مانند دندان قروچه و استرس عاطفی مرتبط است. آرتریت دندان را می‌توان با روش‌های درمانی ترکیبی از جمله فیزیوتراپی، تغییر شیوه زندگی و مصرف دارو درمان کرد.
بیماری آرتریت روماتوئید و بهداشت دهان و دندان
برای افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید رعایت بهداشت دهان و دندان با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن دو بار در روز، استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید و معاینات منظم دندانپزشکی از اهمیت بالایی برخوردار است. علاوه بر این، افراد مبتلا به این بیماری ممکن است برای حفظ سلامت دهان و دندان خود به تمیز کردن و درمان حرفه ای برای پوسیدگی دندان و بیماری لثه نیاز داشته باشند.
برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان آرتریت روماتوئید، مانند متوترکسات، با کاهش میزان بزاق تولید شده در دهان و افزایش خطر ابتلا به بیماری لثه، منجر به مشکلات دندان و افزایش میزان تجمع باکتری در دهان می‌شود. در چنین مواردی، دندانپزشکان انجام معاینات مکرر دندانپزشکی را برای تمیز کردن دندان‌ها و رفع پلاک‌های دندانی را توصیه می‌کنند.
اگرچه بیماری آرتریت روماتوئید حفظ سلامت دهان و دندان را کاری دشوار و سخت می‌کند، اما برای افراد مبتلا به این بیماری ضروری است که اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از پوسیدگی دندان و مشکلات لثه را به طور مرتب انجام دهند. مخصوصا اگر بیمار قصد داشته باشد عمل کاشت ایمپلنت انجام دهد، مراقبت‌های دندانپزشکی از اهمیت بیشتری برخوردار خواهد بود.
تاثیر داروهای آرتریت روماتوئید و ایمپلنت دندان
افراد مبتلا به اختلالات خود ایمنی از جمله بیماری آرتریت روماتوئید برای کنترل بیماری خود از داروهای مخصوصی برای کنترل سیستم ایمنی بدن خود استفاده می‌کنند، اما مصرف این داروها می‌تواند خطر عفونت در بدن از جمله اطراف ناحیه ایمپلنت را افزایش دهد. علاوه بر این، امکان دارد برای برخی از بیماران داروی متوترکسات تجویز شود که احتمال دارد بر استخوان فک تأثیر بگذارد و از جوش خوردن کامل پایه ایمپلنت با استخوان جلوگیری کند.
استفاده طولانی مدت از داروی متوترکسات نیز بر تراکم استخوان‌ها تاثیر منفی داشته و به مرور زمان استخوان را ضعیف می‌کند. برای این که ایمپلنت دندان به خوبی در استخوان محکم شده و عمل ایمپلنت با موفقیت انجام شود، بایستی استخوان کافی در فک و ناحیه کاشت ایمپلنت وجود داشته باشد و تراکم آن نیز به قدری باشد که بتواند از پایه ایمپلنت حمایت کند. اگر استخوان کافی در ناحیه کاشت پایه وجود نداشته باشد یا تراکم آن کم باشد، پایه ایمپلنت در استخوان فک محکم نخواهد شد و پس از مدتی انواع بیماری‌های مربوط به عفونت لثه و استخوان در اطراف ایمپلنت به وجود خواهد آمد.
اهمیت بررسی سابقه پزشکی پیش از کاشت ایمپلنت
بررسی سابقه پزشکی بیمار قبل از کاشت ایمپلنت دندان ضروری است. تاریخچه پزشکی شامل اطلاعاتی در مورد سلامت کلی بیمار، از جمله هرگونه شرایط پزشکی موجود یا داروهایی است که ممکن است بر جراحی یا روند بهبودی تأثیر بگذارد. این اطلاعات به دندانپزشک کمک می‌کند تا بتواند تشخیص دهد که آیا بیمار کاندید مناسبی برای کاشت ایمپلنت است یا خیر و هر گونه عوارض احتمالی که ممکن است در طول جراحی و پس از آن ایجاد شود را شناسایی می‌کند. علاوه بر این، دندانپزشک بر اساس سوابق پزشکی بیمار یک برنامه درمانی متناسب با نیازهای خاص وی را ایجاد کرده و بر همین اساس درمان را آغاز می‌کند.
همان طور که ایمپلنت دندان و دیابت به مراقبت‌ها و بررسی‌های خاصی نیاز دارد، بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید نیز پیش از کاشت ایمپلنت بایستی مراقبت‌های پزشکی و معاینات لازم را انجام دهند تا عمل موفقی داشته باشند.
محدودیت‌های ایمپلنت دندان برای بیماران آرتریت روماتوئید
آرتریت روماتوئید (RA) یک بیماری التهابی مزمن است که می‌تواند تمام قسمت‌های مختلف بدن از جمله استخوان فک را تحت تاثیر قرار دهد، این بیماری یک فاکتور مهم است که باید در مورد کاشت ایمپلنت دندان در نظر گرفته شود. در نتیجه، افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید ممکن است در هنگام کاشت ایمپلنت با محدودیت‌هایی مواجه شوند.
یکی از همین محدودیت‌ها مربوط به سیستم ایمنی بدن است. به دلیل این بیماری، سیستم ایمنی بدن تحت تاثیر قرار گرفته که می تواند خطر عفونت را پس از کاشت ایمپلنت افزایش دهد. علاوه بر این، داروهایی که برای کنترل و سرکوب نمودن سیستم ایمنی بدن برای بیماران تجویز می‌شود می تواند خطر عفونت را پس از انجام عمل افزایش دهد.
محدودیت دیگر مربوط به استخوان فک است. RA باعث التهاب در استخوان فک می‌شود که استخوان‌ها را ضعیف کرده و تراکم استخوان را کاهش می‌دهد. این مساله منجر به بروز عوارضی در حین جراحی ایمپلنت و کاهش میزان موفقیت ایمپلنت می‌شود.
در نتیجه، بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید امکان دارد در حفظ بهداشت دهان و دندان مشکل داشته باشند، که می‌تواند بر موفقیت ایمپلنت های دندانی تأثیر بگذارد. مدیریت بهداشت دهان و دندان برای افزایش طول عمر ایمپلنت دندان ضروری است.
در حالی که ایمپلنت های دندانی می توانند گزینه مناسبی برای بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید باشند، بسیار مهم است که تاریخچه پزشکی و وضعیت بیمار به طور کامل قبل از عمل ارزیابی شود تا اطمینان حاصل شود که ایمپلنت‌ها راه حل مناسبی برای جبران دندان‌های از دست رفته خواهد بود.
چه کسانی نمی‌توانند ایمپلنت کنند؟
افرادی که سابقه سرطان فک دارند، افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی که داروهای رقیق کننده خون مصرف می‌کنند، افرادی که سیگار می‌کشند یا دخانیات مصرف می‌کنند، افرادی که در حال بهبودی از بیماری استخوانی در فک هستند، افرادی که التهاب مزمن در ناحیه دهان یا فک دارند و افرادی که استخوان کافی در فک برای حمایت از ایمپلنت ندارند در دسته افرادی هستند که نمی‌توانند عمل کاشت ایمپلنت دندان انجام دهند.
همچنین افرادی که دارای بیماری خود ایمنی به نام آرتریت روماتوئید هستند و از دارویی به نام متوترکسات استفاده می‌کنند که می تواند بر فرآیند جوش خوردن ایمپلنت و ترکیب شدن آن با استخوان تأثیر بگذارد، از جمله افرادی هستند که کاشت ایمپلنت برایشان محدودیت‌هایی را ایجاد می‌کند.
تمامی این افراد بایستی پیش از اقدام برای کاشت ایمپلنت با پزشک خود مشورت کنند و در صورتی که پزشک تشخیص دهد که می‌توانند این عمل را انجام دهند، تصمیم خود را عملی نمایند. در غیر اینصورت امکان دارد پس از عمل و یا در زمان انجام عمل کاشت ایمپلنت بدن واکنش نشان داده و ایمپلنت را پس بزند. در نتیجه هزینه‌ای که برای کاشت ایمپلنت صرف شده است هدر خواهد شد و آسیب زیادی به استخوان وارد می‌شود.
عوارض شایع کاشت دندان و بیماران روماتیسمی
یکی از عوارض شایع که در برخی از افراد مشاهده می‌شود، بروز بیماری پربودنتال است. این بیماری در بافت نرم و همچنین در استخوان نواحی ایمپلنت بروز می‌کند و در شرایطی که فرد بهداشت عمومی دهان و دندان را به خوبی رعایت نکند، احتمال بروز این بیماری بیشتر خواهد بود. در این بیماری بافت لثه و استخوان فک درگیر عفونت شده و به دلیل تجمع پلاک‌ها و حملات اسیدی بخشی از لثه از بین رفته و حفره‌ای بر روی آن ایجاد می‌شود.
در صورتی که عفونت از لثه فراتر رفته و به استخوان نفوذ کند، بخشی از استخوان را خراب می‌کند و در نهایت پایه ایمپلنت را شل کرده و دیگر نمی‌توان از ایمپلنت استفاده کرد. اگر این بیماری به موقع تشخیص داده شود با استفاده از دارو و برداشتن ناحیه عفونی می‌توان ایملنت را نجات داد. این بیماری در بیماران روماتیسمی بیشتر از سایر افراد شایع است و این افراد باید بیشتر مراقب سلامت دهان و دندان خود باشند.
مهمترین علائم بیماری پریودنتال عبارت است از:
- تورم لثه‌ها و پف کردن بخشی از صورت
- تغییر رنگ لثه به رنگ قرمز تیره، قرمز خیلی روشن و ارغوانی
- حساس شدن لثه‌ها و احساس درد در زمان لمس کردن با دست یا خوردن غذا
- خونریزی سریع لثه در زمان مسواک کردن یا جویدن غذا
- خون ریزی پس از کشیدن نخ دندان
- بد بو شدن دهان
- چرک کردن لثه و نواحی میان دندان‌ها
- احساس درد در زمان جویدن غذا
- تحلیل رفتن لثه و پیدا شدن پایه ایمپلنت یا مشاهده رنگ سیاه در زیر لثه
- تغییر در شکل ظاهری دندان ایمپلنت و نحوه قرار گرفتن آن در زمان بستن دندان‌ها
از دیگر بیماری‌های شایع پس از کاشت ایمپلنت دندان که در بیماران آرتریت روماتوئید مشاهده می‌شود، سندرم شوگرن است. در بیماران روماتیسمی به دلیل مصرف برخی از داروها رطوبت موجود در دهان و چشم‌ها کاهش می‌یابد و همین مساله موجب بروز این بیماری می‌شود. این خشکی بستر مناسب برای رشد باکتری در دهان و لثه را فراهم می‌کند. به همین دلیل مهم است که پس از کاشت ایمپلنت روزانه در چند وعده دهان را با آب خالی یا مایع شستشو دهنده دندان تمیز کرد تا از تجمع باکتری جلوگیری شود.
به طور کلی روماتیسم و ایمپلنت شاید رابطه خوبی نداشته باشند اما کاشت دندان و بیماران روماتیسمی با استفاده از ملاحظات پزشکی و مراقبت‌های لازم موفقیت آمیز خواهد بود. دندانپزشکان با انجام معاینات اولیه و کنترل بیماری بسیاری از مشکلات آرتریت روماتوئید و ایمپلنت دندان را رفع نموده و این امکان را فراهم کرده‌اند تا بیماران روماتیسمی نیز بتوانند از مزایا ایمپلنت دندان بهره مند شوند.
