از دست دادن دندان‌ها اتفاق ساده‌ای نیست؛ چراکه غذا خوردن، صحبت کردن و حتی حالت چهره را نیز تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. این مسئله می‌تواند بر اعتمادبه‌نفس افراد تأثیر بگذارد. در این شرایط، پروتز دندان به عنوان راه‌حلی کارآمد به‌شمار می‌رود. با پروتز دندان نه تنها عملکرد دندان بازمی‌گردد، بلکه ظاهر صورت را نیز بهبود بخشیده و کیفیت زندگی را ارتقا می‌دهد.
پروتز دندان چیست؟
پروتز دندان یا دندان مصنوعی، ابزاری است که برای جایگزینی دندان‌های از دست‌رفته طراحی شده است. این پروتزها کمک می‌کنند تا عملکردهایی مانند جویدن، صحبت کردن و حتی بازگشت فرم طبیعی صورت، دوباره میسر شود. بسته به شرایط سلامت دهان و دندان فرد، نوع پروتز می‌تواند کامل یا جزئی، ثابت یا متحرک باشد. انتخاب مدل مناسب پروتز دندان تا حد زیادی به عواملی مانند تعداد دندان‌های از دست‌رفته، وضعیت فک و لثه و ترجیحات شخصی بیماربازمی‌گردد.
انواع پروتز دندان
پروتزهای دندانی از نظر نحوه قرارگیری در دهان و کاربرد، به دو گروه کلی تقسیم می‌شوند:
پروتز دندان ثابت
پروتز دندان ثابت معمولا روی دندان‌های باقی مانده یا ایمپلنت دندان قرار می‌گیرد و بیمار نمی‌تواند آن را خارج کند. پروتز دندان ثابت 3 نوع مختلف دارد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت:
- روکش Crown: برای محافظت از دندان‌های ضعیف یا ترمیم‌شده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- بریج Bridge: بریج معمولا برای پر کردن جای یک یا چند دندان، با استفاده از دندان‌های کناری به‌عنوان تکیه‌گاه استفاده می‌شود.
- ایمپلنت: جایگزینی مدرن است که در آن به وسیله ی پایه‌ای تیتانیومی که در استخوان فک کاشته شده و تاج دندان را روی آن جای گذاری می‌کنند.
پروتز دندان متحرک
پروتز دندان متحرک برای افرادی مورد استفاده قرار می‌گیرد که چند عدد یا تمام دندان‌های خود را از دست داده‌اند. این نوع پروتزها همانطور که از نامشان پیداست قابلیت خارج شدن از دهان را دارند و برخلاف نمونه قبل ثابت نیستند. در ادامه به معرفی انواع پروتز متحرک پرداخته ایم:
پروتز کامل
پروتز کامل برای افرادی که تمام دندان‌های یک فک یا هر دو فک خود را از دست داده‌اند، به‌صورت یک‌تکه ساخته می‌شود؛ این پروتز با قرار گرفتن روی لثه‌ها با استفاده از مکش ثابت شده و برای افزایش ثبات و جلوگیری از حرکت، می‌توان از روش «اوردنچر» که همان پروتز روی ایمپلنت است استفاده کرد.
پروتز جزئی یا پارسیل
پروتز جزئی برای افرادی که چند دندان خود را از دست داده‌اند، طراحی می‌شود. این پروتز به دندان‌های باقی‌مانده متصل شده و از مواد آکریلی یا فلزی ساخته می‌شود. پروتز جزئی به‌طور معمول با گیره‌هایی به دندان‌های طبیعی، متصل می‌شود.
اوردنچر
اوردنچر نوعی پروتز متحرک است که روی پایه‌های ایمپلنت قرار می‌گیرد. این روش باعث ثابت شدن پروتز می‌شود و هنگام صحبت کردن یا غذا خوردن حرکت نمی‌کند. در انتها، انتخاب پروتز مناسب به شرایط فرد بستگی دارد. پروتز کامل برای افرادی که تمام دندان‌های خود را از دست داده‌اند، پروتز جزئی برای کسانی که چند دندان باقی‌مانده دارند و اوردنچر برای افزایش ثبات پروتزها استفاده می‌شود. برای انتخاب گزینه مناسب بهتر است با پزشک متخصص مشورت نمایید.
پروتز دندان چگونه ساخته می‌شود؟
ساخت پروتز دندان یک پروسه پیچیده است و نیاز به دقت بالایی دارد. اولین مرحله، قالب‌گیری از دهان بیمار است تا مدل دقیقی از فک و دندان‌ها به دست بیاید. با انجام این مرحله پایه اصلی پروتز به دست می‌آید و فرایند طراحی آن آغاز می‌گردد.
برای ساخت پروتز از مواد مختلفی مثل آکریل، سرامیک یا فلزات خاص استفاده می‌شود. نوع مواد انتخابی بسته به نوع پروتز و نیازهای بیمار متغیر است. مثلاً برای پروتزهای ثابت، سرامیک به دلیل تطابق رنگ و ظاهر طبیعی بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. پروتزهای متحرک هم ممکن است از ترکیب آکریل و فلز ساخته شوند.
با استفاده از تکنولوژی CAD/CAM، طراحی پروتز به‌صورت دیجیتال انجام می‌شود که دقت و سرعت ساخت را بالا می‌برد. پس از طراحی، پروتز در لابراتوار ساخته شده و سپس در دهان بیمار تست می‌شود. در این مرحله، اصلاحات لازم را انجام می‌دهند تا پروتز به‌طور کامل با دهان فرد هماهنگ شود. در نهایت، پروتز نصب شده و از آنجا که پروتز باید دقیقاً با دهان فرد تطابق داشته باشد، راحتی و عملکرد آن باید در طول زمان به دست آید.
پروتز دندان قیمت مناسب
یکی از دغدغه‌های مهم بیمارانی که نیاز به پروتز دندان دارند، هزینه آن است. قیمت پروتز دندان بسته به نوع، مواد استفاده‌شده و پیچیدگی کار متفاوت است. اگرچه پروتزهای دندان می‌توانند قیمت‌های مختلفی داشته باشند، اما همیشه گزینه‌های مقرون‌به‌صرفه‌ای هم وجود دارند.
قیمت پروتز کامل آکریلی
این نوع پروتز معمولاً ارزان‌ترین گزینه است و برای افرادی که تمامی دندان‌های یک فک را از دست داده‌اند مناسب است. پروتزهای آکریلی نسبت به سایر پروتزها قیمت کمتری دارند و برای بسیاری از بیماران انتخاب اول هستند.
قیمت پروتزهای فلزی
این پروتزها که از جنس کروم کبالت می‌باشند، نسبت به آکریل مقاوم‌تر هستند و عمر طولانی‌تری دارند، اما قیمت آنها معمولاً کمی بیشتر است. این نوع پروتز برای کسانی که به استحکام بیشتری نیاز دارند و یا نمی‌خواهند از پروتزهای ثابت استفاده کنند مناسب است.
قیمت ایمپلنت دندانی
با اینکه ایمپلنت‌ها به‌طور معمول هزینه بالاتری دارند، برخی از بیماران با توجه به نیازهای خاصی مانند ثبات و طول عمر بالا این گزینه را ترجیح می‌دهند. اگرچه هزینه بالاتری دارد، اما از نظر عملکرد و زیبایی می‌تواند بهترین گزینه باشد. قیمت ایمپلنت دندان باتوجه به برند ایمپلنت، درمان های جانبی و تخصصی پزشک برآورد می‌شود.
مزایای پروتز دندان
استفاده از پروتز دندان به افراد کمک می‌کند تا عملکرد طبیعی دهان خود را تا حد زیادی بازیابند. بهبود توانایی جویدن، صحبت‌کردن راحت‌تر و بازگشت ظاهر طبیعی لبخند از جمله مزایای اصلی پروتز دندان است. همچنین این درمان می‌تواند در بهبود چهره و افزایش اعتماد به‌نفس نقش مؤثری داشته باشد. تنوع در انواع پروتز نیز این امکان را فراهم می‌کند که هر فرد با توجه به شرایط دهانی و بودجه خود، گزینه‌ی مناسبی انتخاب کند. در ادامه به اختصار مزایای پروتز دندان را شرح داده ایم:
- بازگشت عملکرد دهان: امکان جویدن، صحبت کردن و لبخند زدن تا حد زیادی به حالت طبیعی برمی‌گردد.
- حفظ فرم صورت: پروتز از افتادگی عضلات صورت جلوگیری می‌کند و به حفظ زیبایی ظاهری کمک می‌کند.
- افزایش اعتمادبه‌نفس: جایگزینی دندان‌های از دست‌رفته، به بهبود ظاهر و آرامش روانی فرد کمک می‌کند.
- گزینه‌های متنوع و مقرون‌به‌صرفه: بسته به شرایط دهان و بودجه بیمار، انتخاب‌های مختلفی در دسترس است.
- بدون نیاز به جراحی در نوع متحرک: برای بسیاری از افراد، این ویژگی یک مزیت قابل‌توجه محسوب می‌شود.
معایب پروتز دندان
پروتز دندان علاوه بر مزایایی که دارد، می‌تواند برای برخی از افراد با شرایط های مختلف وضعیت دهان و فک، معایبی را نیز به همراه داشته باشد؛ در ادامه به معایب پروتز دندان پرداخته‌ایم:
- ثبات کمتر در مدل‌های متحرک: پروتز های دندان، به‌ویژه در فک پایین ممکن است حرکت داشته باشند یا در جای خود نمانند.
- احساس نا آشنای اولیه: در روزهای اول ممکن است استفاده از پروتز با کمی ناراحتی یا دشواری همراه باشد.
- نیاز به نگهداری منظم: برای پیشگیری از عفونت یا بوی بد دهان، باید به‌صورت روزانه تمیز شوند.
- احتمال زخم یا التهاب: در صورت عدم تنظیم صحیح، لثه‌ها ممکن است تحریک یا زخمی شوند.
- تحلیل استخوان فک در طول زمان: به‌ویژه در نبود ایمپلنت، بافت استخوانی ممکن است به‌تدریج تحلیل برود.
جمع‌بندی
پروتز دندان ابزار موثری برای جایگزین دندان‌های از دست رفته است که به بازگشت عملکرد دهان و بهبود ظاهر صورت کمک می‌کند. این پروتزها می‌توانند ثابت یا متحرک باشند و بسته به نیاز فرد انتخاب شوند. هرچند پروتزها مزایای زیادی مانند افزایش اعتمادبه‌نفس دارند، معایب جزئی مثل حرکت پروتزهای متحرک و نیاز به مراقبت منظم هم وجود دارد. شما می‌‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد پروتز دندان و شرایط آن با مرکز تخصصی ایمپلنت آرامش در ارتباط باشید.
